Herengracht 334 A & PP IN ROMEINSARMSTEEG – LEVEN IN VIJF EEUWEN

Herengracht 334 A – LEVEN IN VIJF EEUWEN

Dit uitzonderlijke appartement van 220 M2 met 8 aaneengesloten ramen aan Herengracht 332-336 beschikt over de mogelijkheid tot het creëren van een loggia met uitzicht op de gracht, alsook tot het creëren van een balkon ter hoogte van de keuken. Een visualisatie en situatieschets werd aangeleverd door Marc Prosman Architecten en is terug te vinden in deze publicatie.

In de Romeinsarmsteeg bevindt zich een private parkeergarage (separaat te koop). De verschillende panden waarover dit appartement zich strekt zijn een prachtige weerspiegeling van de gelaagde bouwgeschiedenis van de grachtengordel van Amsterdam.

Het oudste pand en rijksmonument, op nr. 334, is gebouwd in 1620 ten tijde van de aanleg van dit deel van de grachtengordel. Hoewel sterk verbouwd, is de 17e-eeuwse gevel nog herkenbaar aan de trapgevelbeëindiging en de spekbanden en het natuursteen tussen de rode bakstenen. Ook aan de overkragende puibalk van de eerste verdieping, bedoeld om het water van de gevel af te voeren. Het pand op nr. 336 stamt uit het eerste kwart van de 18e eeuw en is ook geregistreerd als rijksmonument. De herkenbare elementen voor die tijd zijn een klokvormige rijkversierde top met gedecoreerde hijsbalk en hijsluik en verder een klassieke gevelindeling met stoep.

De entree tot het gebouw is op nr. 332, een pand uit de 20e eeuw, duidelijk modern van vorm, maar het voegt zich toch geruisloos in de grachtenwand door de klassieke gevelindeling met stoep, dezelfde raam-muur verhoudingen als de oudere panden en een strakke, maar expressieve beëindiging van de gevel. Met boven de entree misschien wel één van de mooiste bovenlichten die Amsterdam rijk is. Bovenlichten zijn van oudsher decoratieve elementen boven de toegangsdeur, meestal gesneden van hout en gezet in glas. Het bovenlicht boven de deur van nr. 330 is van staal en doet denken aan Rietveld, de kracht van eenvoud treft hier het oog.

Het appartement, gelegen op de eerste verdieping, heeft maar liefst 8 ramen aan de gracht, verdeeld over de drie aaneengeschakelde panden. Wanneer de deur tot de centrale entree opengaat wordt men begroet door een indrukwekkende stalen lamp in de gemeenschappelijke hal bij de ingang. Het betreft een ontwerp van Marien Schouten, geboren in 1956 en een bekend Nederlandse kunstenaar. Werk van Schouten is te vinden in bijna alle Nederlandse musea voor hedendaagse kunst, waaronder het Stedelijk Museum Amsterdam, Kunstmuseum in Den Haag, Museum De Pont, Tilburg en Museum Boijmans van Beuningen in Rotterdam. De lamp is gemaakt in een oplage van drie. De twee overige exemplaren hangen in de directievleugel op de Luchthaven Schiphol.

Een moderne en uiterst comfortabele trap geeft toegang tot het appartement. Er is ook een lift in dit voormalige Instituut voor Neerlandistiek van de Universiteit van Amsterdam, in 1960 gedeeltelijk nieuw vormgegeven door architect Bart van Kasteel (1921-1988). Van Kasteel probeerde in zijn werk nieuwbouw modern vorm te geven en deze zorgvuldig in de historische structuur te passen. Een binnenplaats scheidt de historische voorhuizen van het moderne achterhuis. De naam van het pand “Lambert ten Kate” is aangebracht boven de voordeur om de herinnering levend te houden aan de befaamde linguïst Lambert ten Kate (1674-1731).

Als de voordeur naar het appartement opengaat, begint er iets bijzonders. Is deze ruimte met zwart-wit geblokte marmeren tegels nu een hal of een keuken? Dat hangt af van of de op afstand bedienbare keukenkasten gesloten of open zijn. Als ze gesloten zijn, valt het nauwelijks op dat er een keuken is en wordt de blik getrokken naar het kunstwerk in de open nis; de ruimte fungeert dan als hal.

Ook is er voor ontvangst van gasten een garderobe aan de hal. Als de keukenkasten open worden gezet met de elektrische bediening, is het opeens een warme keuken met bijzondere, speciaal voor deze keuken vormgegeven tafel en bank, ontworpen door het Amsterdamse architectenbureau Marc Prosman Architecten. Marc begeleidde in 2019 de renovatie van het appartement en schetste tevens de mogelijkheid tot het creëren van een balkon aan de keuken, zoals te zien op de ontwerptekening in de fotopresentatie.

Stalen deuren met matglas geven toegang tot een zeer bijzondere Japanse ZEN-ruimte, echt uit de 21e eeuw, ontworpen door Aad Bos, Designer and Founder – Mokko Amsterdam. “De ruimte fungeert als rustpunt in het huis. Vanuit de keuken loop je over de massieve balken naar de ruimte. De balken liggen los van elkaar om een moment van bewustzijn te creëren van de overgang, zoals ‘stepping stones’ in Japanse zen tuinen doen….”, vertelt de designer. De eiken balken stammen uit één boom. Het ontwerp van de ruimte is ontstaan vanuit de gedachte en filosofie van het creëren van een centrale ruimte voor rust en reflectie, geïnspireerd door de Japanse esthetiek en cultuur. De wens van de opdrachtgever was om een ruimte te hebben die in Japanse stijl is ingericht, waarbij de nadruk lag op leegte en een gevoel van harmonie in een omgeving vol verzamelde objecten en kunst.

De grootste inspiratiebron voor het ontwerp was de verwevenheid van esthetiek en ambacht in de Japanse cultuur. Een reis door Japan heeft de ontwerper geïnspireerd om over te stappen van de advocatuur naar een eigen ontwerpstudio met Japanse invloeden. De opdrachtgever deelde deze interesse en heeft de ontwerper gevonden via een online platform na het winnen van een ontwerpprijs met een Japans geïnspireerde salontafel. Dat was belangrijke informatie voor de opdrachtgever, omdat deze iemand zocht die niet alleen het interieurontwerp, maar ook de erbij passende meubels kon ontwerpen. Samen hebben zij over een periode van ongeveer 12 maanden stap voor stap de ruimte gecreëerd.

De inrichting en meubilering van de ruimte zijn gericht op het behouden van een zeer ruimtelijke en minimalistische uitstraling. De nadruk ligt op het vermijden van overbodige objecten en het creëren van een oase van rust. Natuurlijke materialen, zoals kalksteen, washi-papier, ceder, Frans eikenhout, Amerikaans notenhout en jute, zijn gebruikt om een verbinding met de natuur te bewerkstelligen.

De meeste meubels zijn met de hand gemaakt door ambachtslieden in Amsterdam en Japan. Elk meubelstuk is specifiek ontworpen voor de ruimte en draagt bij aan de algehele harmonie en esthetiek van het interieur. Zo heeft de Hari-salontafel als oorspronkelijk ontwerp aan de basis gestaan van de huidige productencollectie van de ontwerper.

Vanuit de eetkamer heeft men toegang tot één van de twee slaapkamers en de hal met naastgelegen studeerkamer. Vanuit de tweede slaapkamer aan de achterzijde is weer zo’n bijzonder element te beleven in het appartement.Beide slaapkamers hebben een identieke badkamer. De huidige eigenaar wilde graag ook vanuit de badkamer aan de achterzijde op de gracht kijken in het ochtendlicht. Daartoe is in de scheidingsmuur tussen de badkamers een glazen venster opgenomen dat met één druk op de knop van ondoorzichtig naar doorzichtig kan worden gebracht en zonlicht de ruimte binnenstroomt. Gecombineerd met de handgemaakte Japanse koperen wasbassins (let ook op de koperen zwanenhals onder het bassin), de zwart-wit geblokte marmeren vloertegels en de Japanse wc zijn zelfs de badkamers in dit appartement een echte belevenis.

De ramen aan de voorzijde van 334 en 336 van het appartement hebben een klassieke roedeverdeling en zijn voorzien van voorzetramen aan de binnenzijde waardoor energie bespaard wordt en het klimaat comfortabel blijft. De verdiepingshoogte is royaal en doordat de houten vloer in het hele appartement doorloopt, geeft het geheel een gevoel van ruimte en beweging.

Separaat te koop bij het appartement is een vlakbij gelegen garage in de Romeinsarmsteeg. De gevel van dit rijksmonument wordt bekroond met een halsgevel met klauwstukken en een gebogen fronton, kenmerkend voor de eerste helft van de 18e eeuw. Opvallend in de klassieke gevelindeling zijn de twee ronde ramen, zogenaamde oeil de boeuf’s. De naam van de steeg komt van een oud uithangbord dat op een pand in de straat hing waarop een hand met een zwaard te zien was. Aan de arm was een mouw van Romeinse kleding te herkennen. De garage op nr. 9 is ca. 4 meter hoog en biedt plaats aan één auto. Er bevinden zich ook een wc en een wasgelegenheid. Er is een houten tussenvloer aangebracht welke thans wordt gebruikt voor opslag. Ruimte voor fietsen is er in de kelder onder Herengracht 334.

Het zicht op de gracht vanuit de acht ramen maakt dit appartement zeldzaam. Naar binnen valt een door de bomen op de gracht gefilterd bijzonder mooi licht, hetgeen een feeëriek effect geeft. Een appartement met zo’n mooi ochtendlicht in bijna alle ruimtes kom je niet vaak tegen in Amsterdam.

Een beschikbare garage met sanitair en berging én een fietsenkelder maken het aan de gracht gelegen appartement uitzonderlijk comfortabel. Gesitueerd in het hart van de beroemde 9 straatjes in het UNESCO werelderfgoedgebied met op de hoek van het blok misschien wel de lekkerste koffie in de grachtengordel, is het een feest om in de buurt te vertoeven.

Bronnen:

[1] Jaap Evert Abrahamse, De grote uitleg van Amsterdam, stadsontwikkeling in de zeventiende eeuw, 2010
[2] Henk Zantkuijl, Bouwen in Amsterdam, het woonhuis in de stad, 1993
[3] Haslinghuis – Janse, Bouwkundige termen, verklarend woordenboek van de westerse architectuur- en bouwhistorie, 1997
[4] H. Janse, Amsterdam gebouwd op palen
[5] Rijksmonumentenregister, monumentnummers 1807, 1808 en 5033, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

Onderzoek & tekst: Ir. Nanette de Jong

Fotografie: Gloria Palmer