Spuistraat 253 – De Seylende Hoop

De Seylende Hoop 

‘De kracht van een goed ontwerp’

De Spuistraat was eens een voorname gracht en dat is nog te zien aan de afstand tussen de gevels in het profiel van de straat. De gracht heette toen de Nieuwezijds Achterburgwal en maakte deel uit van de Middeleeuwse stad. De Amstel deelde Amsterdam tot eind 14e eeuw in twee vrijwel gelijke delen, de oude zijde met de Oude Kerk en de nieuwe zijde met de Nieuwe Kerk. Ter bescherming van de stad werd aan elke zijde een gracht gegraven met daarachter een burgwal, een aarden wal, voorzien van een houten palissade ter afscherming. Toen achter deze wallen omstreeks 1385 nieuwe wallen werden aangelegd, werd de bestaande wal de Voorburgwal en de nieuwe wal de Achterburgwal, en dit zowel aan de oude als de nieuwe zijde. Zo ontstonden de Oudezijds Voorburgwal, Oudezijds Achterburgwal, Nieuwezijds Voorburgwal en Nieuwezijds Achterburgwal. Aan de Nieuwezijds Achterburgwal lagen voornamelijk pakhuizen en stallen, die bij de grotere huizen op de Nieuwezijds Voorburgwal hoorden In 1867 werd de gracht gedempt en sindsdien is de naam Spuistraat.

Het pand op nummer 253 is één van de weinig overgebleven voorbeelden van een pakhuis in de straat. Een pakhuis is bestemd voor opslag van koopwaar, provisie, wapentuig; daarom voorzien van vele verdiepingen en ruime zolders. Het is meestal hoog en in baksteen gebouwd op smalle en zeer diepe percelen, liefst aan een gracht gelegen. In het Stadsarchief is een registratie bekend van de verkoop van dit pand “De Seylende Hoop”, pakhuis en erf, tussen Rosmarijnsteeg en Wijdesteeg op 13 oktober 1774. [1]. Ook het monumentenregister dateert het pand op 18^e eeuws: Pakhuis met puntgevel (XVIII).  [2]. Karakteristiek aan een pakhuis zijn de topgevel en de grote, met luiken gesloten openingen in de middenas voor aan- en afvoer van de waren en kleinere openingen in de twee zijassen voor daglicht. In de top is een hijsbalk met katrol aangebracht, overhuifd door een kap, voor het verticale transport. [3]. De eerste goed bereikbare pakhuisvloer ligt op wagenhoogte en daardoor ligt de ingang van dit pand lager dan het straatniveau.

Normaal is zo’n pakhuis best donker door z’n diepte en lage plafonds maar in dit pand is het tegenovergestelde waar. Naast het pakhuis staat een heel laag klein zeventiende-eeuws huisje op nr. 255 waardoor op de bovenste verdiepingen van nr. 253 veel ramen aan de zijgevel geplaatst konden worden, die het appartement van veel daglicht voorzien. Ook is het vloerhout van de vliering voor een gedeelte verwijderd waardoor aan de voorzijde van het appartement het zicht op de kap een enorm ruimtelijke beleving en licht geeft. Met als klap op de vuurpijl een dakterras tussen de twee panden. Het uitzicht op het historische daklandschap van de stad is onverbeterlijk.

In het appartement aangekomen valt meteen de spannende combinatie van een historisch pand gecombineerd met moderne vormgeving op. De verbouwing in 2015 door interieurarchitect Ingrid Wijnen heeft een eenheid gebracht op die veel rust geeft. Zorgvuldig zijn de normaal zo lelijke elementen als radiatoren, wasmachines en apparatuur weggewerkt in bijzonder smaakvolle, met de handgemaakte houten meubels. Die niet los geplaatst zijn maar in een vloeiende lijn door het appartement lopen. Op ooghoogte is de gehele breedte van het pand zichtbaar en dat geeft een gevoel van ruimte. Het handschrift van de interieurarchitect is herkenbaar in het gehele appartement zoals bijvoorbeeld in de trappen, traphekken, de keuken, de badkamers en kasten. Niks is lelijk; alles is mooi in dit appartement. Alle onderdelen hebben aandacht gekregen.

In deze woning van maar liefst drie verdiepingen bevindt de zitkamer zich aan de voorzijde op de onderste verdieping. Opvallend is de verweerde deur uit Algerije. Tevens op deze verdieping een slaap- en badkamer aan de achterzijde. Een prachtige en tegelijk comfortabel beloopbare trap leidt naar de keuken op de middelste verdieping aan de voorzijde en een slaapkamer met badkamer aan de achterzijde. En vervolgens leidt dezelfde prachtige trap naar de bovenste verdieping onder de schuine kap met nog een slaapkamer en badkamer. Deze bovenste verdieping kan worden afgesloten met een hijsluik wat goed past bij het karakter van het pakhuis.

Dat karakter van het historische pakhuis is door het hele appartement goed bewaard en herkenbaar gebleven. Bijvoorbeeld aan het afgebikte metselwerk van de voorgevel dat onbehandeld is gebleven in zitkamer en keuken en wat een mooie sfeer aan de ruimtes geeft. En bijvoorbeeld aan de balken met herkenbare sporen van gebruik en geschiedenis. In de nok is nog het hijswiel te zien waar vroeger het rad zat om de voorraden in het pakhuis te laden. Dat is ook nog goed te zien aan de hendels in de voorgevel.

Het appartement is voorzien van isolerende beglazing en het dak is aan de binnenzijde geïsoleerd. Vloeren zijn afwisselend oude houten vloeren en moderne vlakke vloeren. De moderne verlichting zijn stuk voor stuk kunstwerken. In het appartement is veel aandacht besteed aan de aansluitingen, details en overgangen tussen de verschillende materialen en ruimtes.

In de ochtend door de ramen in de zijgevel op het oosten en in de middag door de ramen in de voorgevel op het westen. Aan het eind van de dag is het goed toeven op het dakterras waar je dan de zon onder kunt zien gaan, ongeveer ter plaatse van de Westertoren.

Bronvermelding:

[1] Stadsarchief Amsterdam, Waivers, Deel: 148, Periode: 1774, Amsterdam, Archief 5062, dossiernummer 148, 13 oktober 1774, Kwijtscheldingen
[2] Rijksmonument 5604 – Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
[3] Haslinghuis – Janse, Bouwkundige termen, verklarend woordenboek van de westerse achitectuur- en bouwhistorie, 1997, p 342-343

Tekst: Ir. Nanette de Jong

Fotografie: Gloria Palmer

Video: Mitchell Wever, Present Day