Met oog voor detail en liefde voor vakmanschap

Zeepfabrikant Dekker moet een man zijn geweest die oog had voor detail en vakmanschap wist te waarderen. Dat zie je meteen als je voor de centrale houten dubbele deur van zijn koetshuis in de Weverstraat te Wormerveer staat. Een eenvoudige toegangsdeur was blijkbaar niet voldoende. Kijk maar eens naar het fraaie en royale ijzersmeedwerk op de deuren. Deze deuren worden op hun beurt geflankeerd door houten panelen met schuine steunbalken, eveneens vakkundig versierd met een decoratief profiel. En daar blijft het niet bij: ook de ramen aan de bovenzijde hebben de nodige aandacht gekregen van de vakman. De symmetrisch gevormde roedeverdeling maakt de ramen tot eigenzinnige exemplaren. Alles ademt oog voor detail en liefde voor het vakmanschap, zoals dat aan het eind van de 19e eeuw nog in Nederland werd uitgeoefend.

Wie verder kijkt, ziet nog veel meer fijne details en een zorgvuldig gebruik van materialen. De in baksteen gemetselde gevels zijn in een dwarsdoorsnede gelaagd. De plint steekt over de hele lengte van het gebouw iets uit en wordt afgedicht met een laag afgeschuinde bakstenen. De bogen boven de vensters en toegangsdeuren in rood gemêleerde steen zorgen voor een ingetogen kleurstelling. Het baksteenmozaïek onder de bogen geeft de gevel een zekere speelsheid. Het zadeldak steekt scherp uit met een fraaie, geprofileerde lijst ondersteund door frivole ‘klossen’. Er zit hier zoveel schoonheid in kleine details.

Het koetshuis met paardenstal is gebouwd in opdracht van de firma Jan Dekker, eigenaar van de beroemde zeepfabriek De Adelaar en gevestigd in een van de belangrijkste ‘industriële kathedralen’ langs de rivier de Zaan. Getooid met een enorme betonnen adelaar is het een van de blikvangers van het industriële verleden van Wormerveer. Deze fabrikant installeerde een koetsierswoning, naast rijtuigen en paarden. De koetsen stonden rechts, de paarden kregen hun onderkomen in het linkerdeel van het huis. In de jaren vijftig werden de paarden vervangen door auto’s en werd de paardenstal een garage. De dubbele garagedeuren werden in die periode toegevoegd.

Binnen is de voorliefde voor detaillering en materiaalgebruik voortgezet. Het meest in het oog springend is de vurenhouten wandconstructie met geprofileerde balken en geschoorde schuifdeuren. De deuren schuiven heen en weer in een stalen profiel in de vloer. Deze wandconstructie geeft de toekomstige bewoner de mogelijkheid te spelen met zichtlijnen en te variëren in open en gesloten ruimtes. In essentie bestaat het gebouw uit drie baaien (secties) en door te spelen met de schuifdeuren zijn er verschillende ruimte-ervaringen te creëren.

De driedelige (drie traveeën) structuur biedt mogelijkheden voor gevarieerd ruimtegebruik. De voormalige stal in de linker travee kan worden ingericht als apart kantoor-huis. Het heeft een eigen entree en de ruimte heeft een mooie verhouding voor een zelfstandig bedrijf of praktijkruimte voor de bewoners. De stalen wenteltrap leidt naar de eerste verdieping met twee kinder- of logeerkamers en een badkamer.

De centrale erker – het middelste deel – leent zich goed om een ruime keuken te worden met een lange eettafel voor een diner met familie of vrienden. Het rechter gedeelte heeft, net als het linker en centrale gedeelte, een eigen ingang met aangenaam daglicht. Dit is de ideale plaats voor de woonkamer. In het achterste gedeelte is gedacht aan een ruime ouderslaapkamer met een geïntegreerde badkamer. De nog aanwezige en originele houders voor het tuig en het tuig voor de paarden hebben een moderne bestemming gekregen als handdoekhangers. Een treffend voorbeeld van hoe historische interieur details worden gebruikt voor modern wooncomfort.

Direct achter, en aan het koetshuis vastgebouwd, bevindt zich het oorspronkelijke ‘huis’ voor de koetsier. Het is momenteel toegankelijk via een zijgang, maar heeft een eigen voordeur en ingang. Dit huis kan worden samengevoegd met het hele gebouw, als één woning, of apart worden gehouden, als een tweede verblijf.

Dit pand zit vol met originele elementen die waardevol zijn en het huis karakter geven: de bakstenen vloeren met afwateringsroosters in de oude paardenstal en in de middelste travee; de lange grenen plankenvloer in het slaapgedeelte en de grote natuurstenen architraven verspreid door de ruimte die de houten stijlen ondersteunen. Overal waar je kijkt is het zichtbaar: aandacht voor detail, liefde voor vakmanschap en begrip voor kwaliteit. Deze woning verdient het om deze traditie voort te zetten.

Tekst: Dr. Jephta Dullaart, Het Erfgoed Kabinet
3D-Visuals en fotografie: Gloria Palmer